Eerste weken Malawi

23 december 2019 - Nkhoma, Malawi

Na een vlucht van 24 ,uur ben ik in Malawi. We werden opgehaald door een taxi van het ziekenhuis, niets voor mij om niet direct de lokale bus te nemen, maar toch wel erg fijn na een lange vlucht en in een nieuw continent.
We slapen in een lodge aan de voet van de nkhoma mountain. We hebben een kamertje met zijn tweeën en vooral een hele grote tuin. Ik geniet nu al van het buitenleven.
Het eerste weekend werden we gelijk meegenomen naar de lokale markt. Vooral veel groenten, fruit, schoenen en enorme drukte. Tot mijn verbazing wordt je hier ook e markt niet afgezet en hoef je niet te onderhandelen. 

Religie:
Nkhoma is een zeer christelijke gemeenschap. We zijn echt de enige in het dorp die niet gelovig zijn. Zelfs de rest van de internationals komen hier via de kerk. Het is gek om dit eens van de andere kant mee te maken en ik voel me niet op mijn gemak te zeggen dat ik geen idee heb of er verder iets is. Tegelijk is het een enorm waardevolle ervaring om dit van binnenuit mee te mogen maken. De eerste zondag zijn we naar de lokale kerkdienst gegaan in de chapel. Het was zoals je je voorstelt bij een Afrikaanse kerk. Muziek, dans, kleuren en iedereen die fantastisch kan zingen. Alles was in Chichewa, dus we konden er niets van verstaan. Wat mij heel erg bijblijft is een moment dat ze voor elkaar gingen bidden. Ik ben gewend dat dit in rust of stilte gaat, maar hier gingen ze allemaal hun gebed zo luid mogelijk en vol passie door elkaar schreeuwen. Er waren drie mensen die hun handen op het hoofd van een vrouw legde. Waarschijnlijk was zij ziek en waren ze voor haar aan het bidden. De passie en overtuiging en liefde voor elkaar ontroerde me wel echt.
Tegelijk is er ook echt een keerzijde aan het geloof. Ik vind dat mensen hier wel gebrainwasht worden. In de kerk worden dingen gezegd met dat je medicatie alleen kan geven met de wil van God erachter en dat als je dat niet doet het alleen maar leidt tot de dood. Dan denk ik: Wat denken jullie dan dat ik hier aan het doen ben? 
Zo hadden we ook een patiënt in het ziekenhuis met een ernstige bacteriele hersenvliesontsteking die nergens meer op reageerde. We schreven antibiotica voor maar na vijf uur hing dit nog steeds niet aan het infuus. Ik heb heb het nogmaals tegen de nurse en mijn supervisor gezegd en na nog een paar uur hing het aan. Die nacht is ze overleden. Ik voelde me schuldig: wat als we de medicatie wel direct hadden aangehangen, had ze dan nu nog geleefd? Ik stelde deze vraag met als antwoord: 'maybe yes and maybe not, but it's gods will'. Ik vind het zo frustrerend, of er nou een god is of niet,  ik of eigenlijk mijn supervisor had de nurse harder moeten aansporen om die antibiotica aan te hangen. Dan had ze ten minste een kans gehad. 

Het ziekenhuis:
Drie dagen in de week hebben we om 7 uur een algemene opening waarbij de nieuwe patienten worden gepresenteerd. Onze taak is om mee te schrijven op het bord. Een taak waarbij ik me er grootste kluns voel aangezien ik de helft van het malawiaanse Engels niet versta als we geen 1 op 1 conversatie hebben. En het is het enige waarbij hier tempo erin zit, zo snel dat ik het niet mee kan schrijven. Toch gaat het steeds beter en raak je eraan gewend. Op woensdag is er een opening in de chapel. En elke dag wordt er eerst gebeden. 

We zijn twee weken begonnen op medical ward, hier ligt alles behalve de chirurgie en moeder/kind. Je ziet hier dus ook alles. Zoals je het in Nederland in de boekjes leert, zie je het hier uitvergroot. Nog nooit zo een grote milt of lever gevoeld. Nog nooit een buik gezien met zoveel vocht of iemand die zo uitgehongerd is. Mensen komen hier vaak pas op het moment dat het echt niet meer gaat en in een te groot aantal is het dan te laat. 

Je ziet hier van alles, een pt die geraakt is in haar huis door bliksem, mensen met hepatitis (leverontsteking) die hier palliatief zijn, grote opgezwollen voeten door vitaminetekort, malaria, tuberculose en iedereen wordt getest op HIV. 

Je loopt hier s ochtends langs de patiënten met de clinical officer, iemand die drie jaar opleiding heeft gehad. De kwaliteit verschilt erg, de ene clinical officer weet mega veel. De ander weet niet eens hoe  om die een stethoscoop in zijn oren doet en beiden dragen verantwoordelijkheid over de patiënten. Zelf voel ik me hier ineens best bekwaam, ik weet hier relatief veel of weet in ieder geval waar ik iets moet opzoeken. 

Ik mag hier handelingen doen die ik in Nederland niet mag, zo hebben we uit een patiënt met tuberculose 5liter afgetapt uit zijn buik en longen.

Ik sta verbaasd over de infectie preventie. We hebben wel een aparte kamer voor patiënten die verdacht worden van tb. Echter loopt iedereen in en uit zonder mondmasker. Je wilt niet de blanke zijn die als enige een mondmasker opdoet. Tegelijk wil je niet thuis koment met TB. Nadat we twee patienten hebben onderzocht die later tb bleken te hebben, hebben wij besloten in die kamer altijd een mondkapje te dragen.

Ik vond het op de medical ward heel mooi om te zien hoe elke pt een familielid bij zich heeft die er continue is. Zo was er een man al een aantal weken opgenomen en sliep zijn vrouw op het houten bankje naast hem. Dan zie je  in Nederland mensen die  een uurtje visite krijgen of mensen die nooit iemand om zich heen hebben. Dan is het toch mooi hoe verbonden iedereen hier is. 

Tijdens mijn tijd op de afdeling zijn meerdere mensen overleden. Ze worden hier afgedekt met hun zitenje (rok die iedereen draagt) en naar het mortuarium gebracht. Daarvoor moet je eerst door een kamer met andere patiënten heen, dat voelt niet fijn. Wat ik hier heel mooi vind is dat iedereen vervolgens in een stoet erachter aan loopt, of je de pt nou kende op niet. Het geeft zo veel respect voor de overledene en hun familie. Vervolgens moet de familie transport regelen. Het lijk wordt vanuit het mortuarium in een busje gedragen en vervolgens stapt alle familie in in het busje. Toch een gek idee. 

Naast mijn ervaringen op de medical ward zijn we een middag op palliative care outreach geweest, super goed dat ze dat hier hebben. Je bezoekt mensen thuis die aan het einde van het leven zitten of de familie van iemand die net overleden is. Bijzonder om in de dorpjes te komen en bij mensen thuis op de vloer te zitten en in een vreemde taal deel te nemen aan hun gebed. Ook geven we aan de gezinnen wat mais. We hadden een paar korreltjes op de grond laten vallen en toen we wegreden werd dat direct door de kinderen opgepakt

Deze week ben ik begonnen op de verloskunde. Mensen wachten hier buiten voor de afdeling en komen bij de eerste weeën zich melden. Ze worden bekeken en onder de vier cm ontsluiting moeten ze weer naar buiten. Vanaf 4cm mogen ze blijven liggen omdat de bevalling eraan komt.  Op mijn eerste dag was het rustig, ik begeleide 1 vrouw die ging bevallen. Begeleiden is veel gezegd met de taalbarrière, maar ik controleerde haar en haar baby's vitale parameters tot ze echt ging  persen. Het beoordelen van de ontsluiting liet ik controleren aangezien ik dit nog bijna nooit gevoeld heb. Toen ik de haren van het hoofdje zag kwam er na herhaaldelijk aandringen iemand mee de bevalling doen. Gelukkig maar, want de navelstreng zat om het nekje en ik kon geen aanwijzingen geven in het chichewa. Hier wordt geen pijnstiling gebruikt, maar ze geven zo goed als geen kik, wat een verschil met Nederland. Ik was verbaasd hoe "wit" deze donkere kinderen nog uit de moeder komen nadat ze afgeveegd zijn. Na de bevalling en het opruimen was het: succes met inwikkelen van het kind en initieer de borstvoeding even. Weet ik veel hoe ik zo een kindje goed neerleg bij de moeder, voor wie het ook het eerste kindje was. Toch lukt dat uiteindelijk ook al was het vast niet de handigste manier. Het is mooi hoeveel comfort een pt aan je heeft als je er gewoon bij bent en je hand vastgehouden kan worden ondanks de taalbarrière. Het is hier niet gebruikelijk dat er familie bij is. Die wachten buiten en zorgen voor eten.

Omgeving en cultuur:
Wat is malawi mooi! We zitten hier in het regenseizoen dus alles is groen om ons heen, niet perse wat ik mij bij Afrika had voorgesteld. Buiten nkhoma  en de hoofdweg loop je op zandpaadjes langs huisjes van klei met stenen op de daken van golfplaten zodat ze niet wegwaaien. Kinderen lopen continue met je mee, dus een momentje alleen wandelen zit er niet in. Zelfs met de hardlooppogingen kom ik niet van de kiddos af. Daarom houd ik van mijn hangmat in de tuin van de lodge. Het enige plekje waar ik even alleen buiten kan zijn. Ik geniet van alle kleuren om me heen en van de muziek die eigenlijk continue wel ergens de horen is. Als ik geen muziek hoor, hoor ik krekels, kippen, honden en apen. 
In nkhoma zitten redelijk veel internationals, allemaal via de kerk. We volleyballen zo nu en dan eens samen en er is hier een mini squash baan in een schuurtje waar we gebruik van kunnen maken. 
De mensen hier zijn allemaal super lief en ik heb me nog geen moment onveilig gevoeld. Er heerst een relaxte zweer, wat heel fijn is, maar in het ziekenhuis soms lastig is. Ik waardeer efficiëntie ook wel erg en dat  is vaak ver te zoeken.
Ik geniet van het primitieve. Het feit dat water er niet continue is is lastig, maar ook iets moois. Ik ben blij als het er wel is en ik kan douchen. Hetzelfde geldt voor de elektra. Er is niet genoeg voor het hele dorp, dus het is ingedeeld in drie etappes overdag. Ieder huis krijgt dus acht uur elektriciteit als het werkt, maar we hebben ook meerder dagen zonder  water en elektra gezeten. Het water dat uit de kraan komt is zo bruin van de modder dat ik me afvraag of ik er echt schoner van word. Er is een waterput in het dorp waar schoon water uitkomt. Dit gebruiken we als drinkwater en water om in te koken.  Er is een tuinman die flessen hiermee vult en in het weekend moeten we soms zelf naar de waterput als de flessen op zijn. Dat is de echte Afrikaanse ervaring.

Op ontdekkingstocht:
In de weekenden proberen we Malawi te ontdekken. Het eerste weekend zijn we hier gebleven en heb ik door de omgeving gewandeld. Wat vind ik het heerlijk om door de kleine dorpjes te wandelen waar ze toeristen niet gewend zijn. Genietend van de natuur om me heen.
Het tweede weekend zijn we met de afdeling mee gegaan op kerst uitje naar Salima, een plekje aan lake Malawi. Sommigen malawianen hadden het meer nog nooit gezien of nog nooit gezwommen. Ze vroegen me zwemles te geven wat best moeilijk is in de zee. Het meer is namelijk zo groot dat het echt op een zee lijkt, inclusief golven. We hadden een mega grote box mee voor muziek, die twee plekken in de minibus innam terwijl het geluid heel matig was, best wel typisch Afrika. De hele dag werd er gekookt en met handen gegeten, wat natuurlijk niet anders kon eindigen dan diarree de volgende dag, maar dan heb je wel een toffe ervaring. 
Het derde weekend zijn we naar dedza geweest met de minibus, zo vol dat je net op 1 bil kan zitten. We hebben de berg beklommen, zijn naar de markt geweest en naar een pottery waar we een heerlijk boekje hebben gelezen in de tuin.

Al met al heb ik het hier tot nu toe ontzettend naar mijn zin. Ik leer ondanks de frustraties een hele hoop in het ziekenhuis, geniet van de natuur, de mensen en het primitieve leven terwijl ik Wietse, familie en mijn vrienden ook wel mis zo met kerst en nieuwjaar in de aantocht.
Alvast een fijne kerst en gelukkig nieuw jaar gewenst!

Foto’s

7 Reacties

  1. Marleen Vrouwes:
    23 december 2019
    Lieve Sanne,
    Ik hoopte het al ... dat je weer reisverslagen zou gaan maken !! Tussen alle drukte door voor de aankomende Kerstdagen, ben ik er eens even lekker voor gaan zitten !

    Super om te lezen hoe je alles weer beleeft en zo bijzonder ook hoe jij kunt genieten van dat primitieve !
    En wat heb je alweer veel meegemaakt zeg, ook heftige dingen dus .... ze hebben een toppertje aan jou, dat weet ik zeker !!

    Snap ook dat je je familie, Wieze en goede vrienden mist in deze toch altijd speciale tijd, maar weet dat er aan je gedacht wordt en dat zij jou ook zullen missen ! Gelukkig vliegt de tijd voorbij en Bennie niet heel lang weg, tenminste niet voor jou doen 😉

    Meis, heel veel succes daar, geniet van al je belevenissen en ik wens jou ook hele goede feestdagen toe en voor 2020 alle goeds en moois 🙋‍♀️💋🍀🌲🥂 en ik verheug me alvast op je volgende verhaal 🤗
  2. Ronald:
    23 december 2019
    Lieve Sanne, wat leuk om te lezen hoe je daar leeft en vooral hoe jij het beleeft! Ongetwijfeld een ontzettend leerzame ervaring. En dan niet alleen op medisch gebied!
    Het wordt een heel andere, maar vast memorabele Kerst dit jaar. Enjoy!!
  3. Michel:
    24 december 2019
    Lieve Sanne, heb met veel plezier je verslag gelezen en ik heb ook veel respect voor wat je daar doet. Fijne Kerstmis daar in Malawi en een goed 2020. Hartelijke Groet uit Indonesië, Michel
  4. Frans De Keijzer:
    24 december 2019
    Hoi lieve Sanne
    Wat een prachtige belevenis en wat schrijf je dit allemaal mooi op.
    Fijne feestdagen 🎄
    Ik wens je nog een hele fijne en leerzame tijd daar.
    Groetjes Frans
  5. Jan en janneke:
    24 december 2019
    Hai lieve Sanne,
    Dank voor je verhalen!
    Mooie Kerst gewenst en een heel gelukkig 2020!

    Liefs, Jan en Janneke
  6. Hans Jorna:
    24 december 2019
    Sanne,wat een prachtige ervaringen ben je daar weer aan het opdoen. Leuke foto's ook , zeker die van de gerecyclede rolstoel! Prettige feestdagen en alvast een voorspoedig 2020. Ik kijk alweer vooruit naar je volgende verslag.
    Groetjes ook van Renée.
    Hans Jorna
  7. Marieke Wolfsen:
    24 december 2019
    Wat leuk om weer je blog te lezen en zo op afstand wat van het Afrikaanse leven mee te kunnen maken.
    Geniet van alle ervaringen maar ook sterkte!