Laatste weken in Malawi

Inmiddels zit mijn tijd in Malawi erop en vlieg ik richting Tanzania. De tijd in het ziekenhuis was echt mooi, maar het is ook goed om nu weg te gaan. Om echt iets toe te voegen had ik echt een hele tijd langer moeten blijven, terwijl ik nu het meeste wel gezien heb en de leercurve een stuk minder stijl is geworden. Hieronder de afgelopen weekjes!

De kraamafdeling:
Ik heb twee weken met veel plezier op de kraamafdeling gestaan. De mensen die hier werken zijn echt capabel, nemen meer verantwoordelijkheid en zijn vriendelijk. Ik heb gekozen hier met de verpleegkundigen te werken wie hier ook de verloskundigen zijn. Daardoor doe ik dingen die in in Nederland amper doe zoals infuus prikken, medicatie klaarmaken en katheters plaatsen. In Nederland is dat eigenlijk vooral een opdracht die we doorgeven. Nuttig om daar ook bekwaam in te worden. 
Er zijn hier zes bedden, niet genoeg voor alle zwangere vrouwen in nkhoma. Mensen worden onderzocht en bij minder ontsluiting dat 4cm moeten ze weer naar buiten. Bij meer mogen ze blijven. Ze leggen een vuilniszak die ze zelf meegenomen hebben op het bed. Ze hebben hun zus of moeder bij zich die buiten wacht. De bevalling doen ze helemaal zelf. Ik kom erop terug dat ze hier geen kik geven, ik heb inmiddels heel wat vrouwen een hoop pijn zien lijden. In Nederland vond ik de emotie die er waren nadat het kind geboren werd zo mooi terwijl dat hier veel minder is. Het is veel gewoner om een kind te baren en na de geboorte zie ik niet het geluk op het gezicht die ik in nederland zag, ten minste niet bij alle vrouwen.
Ze nemen rokken mee die ze gebruiken als doeken om het kind in te wikkelen, maar ook om zichzelf af te vegen, eigenlijk voor alles.
De eerste week was het veel kijken en ontdekken waar je alle spullen kon vinden, maar al snel werd ik van meer nut. Ze leerden me kennen en konden me daardoor ook dingen toevertrouwen.
Sommige bevallingen gaan zo snel.  Je doet hier om de vier uur een vaginaal toucher, iets wat je in Nederland veel vaker doet. Ze zijn hier bang  voor infecties en terecht wel. Een van mijn patienten moest pas om vier uur beoordeeld worden. Ik ging om drie uur kijken of alles goed ging en ik vond haar weeen zo sterk en haar drang om mee te persen dat ik direct zei dat ik dacht dat we haar toch echt eerder moesten beoordelen. Toen we terugkwamen zagen we de vliezen er al uit komen en was het kind er binnen vijf minuten. Gelukkig ging alles na wat stimulatie van de ademhaling goed met het toch wel grote meiske.
In mijn tweede week wist ik hoe alles ging en kon ik echt nuttig zijn. Op maandag gingen de bevallingen achter elkaar door en heb ik van 7 tot half vier zonder pauze bijgesprongen. Zodra de ene geboren was, zag ik het hoofdje al komen bij de buurvrouw. Een vuilniszak werd op de grond gelegd, omdat we niet genoeg bedden hadden. Ik heb drie, gelukkig ongecompliceerde bevallingen, helemaal zelf gedaan, met iemand binnen roepafstand. In plaats van de kluns die ik me vorige week voelde, voelde ik me nu best capabel. Twee scheuren dichtgehecht en dat is hier best lastig met donkere draad op een donkere huid. Daarnaast is de donkere huid zo veel stugger en zijn de naalden zo veel groter dan in Nederland. Mijn rug doet na al die uren in de slechtste houdingen wel pijn, als arts hier ontwikkel je wel rugspieren.
In mijn laatste week ben ik nog een paar dagen teruggegaan, omdat ik het hier echt naar mijn zin had. De laatste dag was een gekke afsluiting.  Samen met een arts stond ik bij een bevalling, ze kwam al persend binnen. Het kindje was er zo uit en terwijl de vliezen braken kwam al het vruchtwater in mijn handschoenen terecht. Toen de placenta moest bevallen stak ze twee vingers op, blijkbaar had ze een tweeling, waar wij niets van wisten. Snel een goede arts erbij geroepen want tweeling bevallingen is wel even wat lastiger. Het voetje bleek onder te liggen, iets wat een bevalling lastig maakt. De hartslag ging naar beneden en we stuurden haar in voor een spoed keizersnede. Ze kwam echter terug omdat de hoofdarts vond dat het toch wel vaginaal kon. Gelukkig was het kindje gedraaid met hoofdje onder. De hartslag viel helemaal weg en het kindje kwam er dood uit. Het is zo gek en emotioneel om zo een slap, wit en klein wezentje eruit te zien komen terwijl je de moeder zo hebt gestimuleerd te persen. Ze is gereanimeerd en er kwam een zwakke hartslag terug waarmee ze met haar naar postnatal zijn gerend. Daar kreeg ze geen spontane ademhaling terug en overleed ze alsnog. Ondertussen stond ik met het eerste kind in mijn hand en een Nederlandse verpleegkundige student bij de moeder waar de placenta nog steeds moest komen. We hebben snel even van taken gewisseld en nadat ik de placenta had laten bevallen, bleef ze bloeden. Weer een andere arts erbij gevraagd en ze moest op ok gehecht worden. Wat een trauma moet het voor de moeder zijn. 

De kinderafdeling:
Mijn laatste twee weken sta ik op de kinderafdeling. Nog nooit heb ik het zo frustrerend gevonden om hier niet goed te kunnen communiceren. De basis dingetjes kan ik inmiddels vragen, maar daar houdt het echt op. Een kind geruststellen als je hem gaat onderzoeken zit er niet bij. De een barst in huilen uit terwijl de ander je alleen maar lachend aankijkt.
In het begin worden de dossiers uitgedeeld wat als volgt gaat: de naam op het dossier wordt opgelezen en de moeder roept ja. Dan weet je op welk bed het kind ligt. Ze verplaatsen ook steeds  van bed  als ze buiten zijn geweest, dus een andere manier van weten bij wie je moet zijn zit er niet in.
De meeste kinderen liggen opgenomen met malaria, maar muskietennetten hangen er niet. Ze zijn suf of reageren zelfs niet. 
Je ziet veel bolle buikjes vanwege ondervoeding. Wat ze voorschrijven voor ondervoeding is een soort pindakaas: hoog in vetten en eiwitten! En multivitamine. Het is simpel, maar werkt uitstekend. Vandaag heb ik een jongetje gezien met een herseninfarct. Ik wist niet dat dit op 10 jarige leeftijd kon, maar malaria kan letterlijk alles veroorzaken.
Een andere dag ben ik meegeweest op immunisatie outreach. We reden een uur over zandweggetjes naar een dorpje. Hier kwamen we aan bij een gebouwtje waar een hele hoop moeders met kindjes stonden. Al deze moeders en kinderen hebben we vaccinaties gegeven, echt zo goed dat ze dit programma hier hebben. Ik heb in totaal wel 50 prikken gezet in de beentjes van de kiddos, maar ik werd er helemaal happy van dat er zo een grote opkomst was en het ook nog eens goed genoteerd werd in hun health paspoort.

Wat me verder opviel in het ziekenhuis is dat veel mensen hier echt niet weten hoe oud ze zijn. Het is de gewoonste zaak dat je dat vergeet en je geboortejaar niet kan noemen. 

De feestdagen: 
Na de eerste twee weken begonnen we meer contact te krijgen met de andere studenten hier die in een ander guesthouse zitten. Op kerstavond hebben we samen gegeten en spelletjes gespeeld. Eerste kerstdag hadden we een kerstdiner met alle internationals. Iedereen had iets gemaakt. Ondanks dat we hier weinig kerstgevoel hebben met de warmte en zonder lichtjes, gaf het samen zijn veel gezelligheid. Tweede kerstdag wordt hier niet gevierd, maar wij besloten er een filmavondje van te maken met niets klassiekers dan home alone. 
Met oud en nieuw hebben we spelletjes gespeeld en terwijl we hierheen liepen kwamen we langs een levendige kerk. We besloten naar binnen te gaan en hebben een uur genoten van al het gedans en de malawiaanse muziek. Hoe wil je beter het nieuwe jaar inluiden?

Sporten:
Dit is wel iets wat ik echt mis. Af en toe lukt het hier om te squashen in een schuurtje met 1 baantje als er elektriciteit is. Het hardlopen kan alleen s ochtends vroeg om 5 uur, anders lopen alle kiddos met je mee. Het is lastig om ervoor op te slaan, maar dan word je wel beloond met een prachtig uitzicht bij zonsopkomst. 

Weekenden:
1. We hebben Lilongwe ontdekt of eigenlijk een heel klein stukje van deze stad. Met de minibus vol kippen kwamen we s ochtends aan. De reden was eigenlijk alleen het verlengen van ons visum, wat heel soepel ging. We zijn de verschillende locale markten afgestruind en ik heb het lokale spel bowa aangeschaft. Op het moment dat ze door hadden dat we niets gingen kopen bij hun kraampje, werden ze ontzettend aardig en nodigde ze ons uit om vooral snel langs te komen, not for buying but to play a game of bowa. 
De lokale markt waar mensen gaan eten vond ik wel indrukwekkend, met name omdat het er wemelde van vliegen op elk stukje eten. 
Het geld wisselen was een avontuur. Alle banken waren dicht, maar er waren mensen die wel zwart wilden wisselen. Twijfelend of ik het kon vertrouwen, heb ik het toch maar gedaan, alles natellend en zelfs met een hogere rate dan de dollar waard is. Vervolgens gekeken of ik er mee kon betalen en toen dat het geval was nog wat gewisseld. Ik heb nog steeds het gevoel dat ik wel opgelicht moet zijn, anders kan het voor hun toch niet uit? Maar het aantal briefjes klopt toch echt en ze accepteren het ook. 
Ik merk bij zo een dagje in de stad dat ik het zo vermoeiend vind, omdat het zo druk is. Ik ben blij dat ik in het busje terug naar nkhoma zit, voelt toch een beetje als naar huis gaan.

2. Met zijn vijfen in de auto naar ntichi, het enige regenwoud van malawi. Na vier uur waarvan minimaal de helft  over dirtroad, genietend van de prachtige groene omgeving, kwamen we aan bij de lodge. Het was droog dus we besloten direct te gaan hiken. Het regenwoud was mooi, maar op de helft ging het zo hard regenen en onweren dat we helemaal doorweekt waren. Drie hadden geen echte bergschoenen aan waardoor ze wat aan het glibberen waren en rianne was enorm bang voor de onweer. Ik keek een beetje om me heen en moest wel lachen om ons ongeregelde zooitje. We wilden kamperen in de tuin, maar toen we in en in doorweekt aankwamen, kwamen de eigenaren naar ons toe dat ze ons wilden upgraden naar een van hun tenten, echt zo lief en fijn. De volgende dag hebben we een tour gehad van een traditionele healer, wat ze al jaren in hun familie doen. Best wel interessant aangezien patienten in nkhoma hier vaak geweest zijn voor ze naar ons toe komen. Van veel planten kon ik me voorstellen dat het kon werken, maar 1 ding vond ik bizar. Ze gebruiken hier de blaadjes van een plant die vies ruikt om slangen af te schrikken. Dit is nog niet zo gek, maar ze stoppen dit bij babys in de gewrichten zodat ze beschermd worden tegen slangen. Ze maken dus echt sneetjes in een kind om daar bladeren in te stoppen. Fijn dat infectiegevaar.
Op de weg terug raakten we vast met de auto in de modder. De 4x4 bleek het niet te doen. Een heel dorp heeft ons geholpen met duwen en de planten in de omgeving zijn gekapt om een weg met grip te maken. Na twee uur waren we weer onderweg. Ik vind het wel lastig dat iedereen hier alles doet voor geld. Ik vind dat een groot verschil met Azië waar mijn ervaring is dat men elkaar gewoon komt helpen met pech zonder eerst geld te vragen. 

3. Met een hele groep naar Cape Maclear, een plekje aan het meer. We hadden een auto gehuurd en weer een verkeerde weg genomen waardoor we op een prachtige dirtroad terecht kwamen. Deze zou ook uit moeten komen, maar een brug was kapot en we moesten een heel eind terug. Ik was aan het rijden toen een wiel ineens inzakte en iets over de grond sleepte. We dachten een lekke band te hebben, maar de schade bleek erger, de hele as was gebroken. Daar stonden we dan, midden op een dirt road met een heel dorp om ons heen. Contact gezocht met de eigenaar die niet happy was en met een mechanic in een stadje op een uurtje afstand. Ondertussen een muziekje aangezet en de kinderen in het dorp waren aan het dansen in de spiegels van de auto. De mechanic kon het wiel er weer opzetten, maar hij moest wel naar de garage. Er bleken maar twee ipv vier bouten in te zitten! De eigenaar stond ons bij de garage op te wachten en we konden van auto switchen. Hij was best wel boos en wij waren andersom gefrustreerd dat hij zich niet schuldig voelde. Dit had op de echte weg kunnen gebeuren en dan had de afloop heel anders kunnen zijn. Terwijl we om 7 uur vertrokken waren, kwamen we om 6 uur aan bij een prachtig plekje in een echt backpackers hostel. Gelijk een vakantiegevoel. We hebben genoten van het strandje, de zon, een boottochtje, lekker eten en spelletjes. Het was dan ook wel moeilijk om maandag weer te beginnen.

4. Na ons coschap zijn we in de minibus vertrokken maar zomba. Terwijl het vier uur rijden is, hebben wij er 8 uur over gedaan met vier keer overstappen. Eenmaal geaccepteerd dat we niets meer konden doen die dag, kon ik wel genieten van de reis. In zomba hebben we een hike gemaakt met onze guide, freezer. Een mooie wandeling door de heuvels wat me een beetje aan Oostenrijk deed denken, ik kreeg niet het gevoel in Afrika te zijn. Net klaar met lopen, barstte de regen los en kwamen we helemaal doorweekt aan in ons hostel. Even omkleden, natte kleren in een zak en toch een minibus doorgenomen naar mulanje. Het zijn in deze regio's niet echt minibussen, maar persoonlijke auto's die taxi spelen en net zo vaak stoppen als de minibus. We kwamen net voor het donker aan bij een guesthouse van de ccap, de christelijke gemeenschap waar ons ziekenhuis ook onderdeel vanuit maakte. We werden afgeraden te kamperen, omdat het hier elke nacht heeeel hard regent. We hebben een beetje misbruik gemaakt van het feit dat we in een ccap hospital gewerkt hebben, waardoor we korting kregen op de dorms. De volgende dag vroeg vertrokken voor de bergbeklimming en toen we net wakker waren was er een enorme hoosbui. De moed zonk ons in de schoenen maar een uurtje later klaarde het op en konden we alsnog op pad. Het kostte zo een drie uur om richting de eerste hut te komen. We wilden door naar een andere hut en door het regenseizoen moesten we een aantal riviertjes kruisen. Rianne had hier wat moeite mee, zeker omdat alles best slippery was, dus we besloten naar de eerste hut te gaan. Ik heb s middags nog een aantal uren gehiked met Maxwell, onze guide. Wat hadden wij mazzel, we hebben zo veel zon gehad! Nog heerlijk een boekje gelezen in het zonnetje tussen alle vol groene bergen met een riviertje naast ons waar ik me in kon wassen. Ik ben gewoon zo happy zo in de natuur.

Eenmaal in Blantyre heeft het alleen maar geregend. Regenseizoen in Afrika maakt alles prachtig groen, maar zou ik toch niet echt aanraden. Tijd om naar Tanzania te gaan! Droog en warm.
Maar helaas. We kwamen aan op het airport en ze vroegen wat we kwamen doen: wij: "We vliegen over twee uur naar Dar es Salaam." Zij: "Er zijn helemaal geen vluchten vandaag." Wij mee naar de airline en we worden zo naar een drie sterren hotel gebracht. Ik kom daar straks aan met mijn reisbroek, vies shirt met gaten en modder en mijn bergschoenen aan.
Rianne en ik moeten er wel om lachen en zien uit naar een lekker bed, warme douche, zwembadje, smoothie, yoghurt en wie weet ga ik wel even naar de fitness!
Morgen een nieuwe poging om in Tanzania te komen.

Vanavond volgen de foto's!